Jak zaplanować efektywny trening dla dzieci?

„Bądźmy szczerzy, jednak większość elitarnych programów sportowych nie jest zaprojektowana tak, aby zaspokoić potrzeby dzieci; są one zaprojektowane w całości z myślą o ambicjach dorosłych” -Richard Bailey.

Ten cytat w dużej mierze odzwierciedla rzeczywistość nie tylko programów, ale również zajęć treningowych dla dzieci. Większość trenerów „młodych adeptów piłki nożnej” skutecznie niweluje ich miłość do piłki, ale i do sportu ogólnie. Przyczyną tego stanu rzeczy w mojej ocenie jest słaba edukacja na temat rozwoju dziecka i tego w jaki sposób się uczą. Natomiast skutkiem ubocznym planowanie i prowadzenie treningu dla dzieci, zupełnie nieodzwierciedlającego ich potrzeb.

Konsekwencją takiego działania jest to, że dziecko ma kłopot ze zrozumieniem trenera, a skoro nie rozumie to się nie uczy. Trening staje się wysoce nieefektywny, zupełnie nieadekwatny do sposobu myślenia, rozumienia i kognitywnych zdolności dzieci. Jak więc zaplanować efektywny trening dla dzieci? Poniżej przedstawiam kilka prostych rad, które pomogą Ci pomóc w planowaniu lepszych zajęć dla dzieci.

1. Jak dobrze znam dzieci, z którymi pracuję?

Niby banalne pytanie, ale jak wielu trenerów dzieci wie w jaki sposób się uczą? Jeżeli twoja wiedza na ich temat jest znikoma lub mała, to w jaki sposób chcesz im pomóc? Dużą wiedzę na temat swoich dzieci mają ich rodzice i to oni mogą Ci naprawdę pomoc. Podczas mojej 8-letniej pracy dla Angielskiego Związku Piłki Nożnej, żeby dowiedzieć się jak najwięcej o dzieciach, z którymi będziemy pracowali, wspólnie przygotowaliśmy prosty arkusz z trzema pytaniami:

Jak dziecko reaguje na:
a) nowe wyzwania i rozwiązywanie problemów?
b) adaptację w nowym środowisku?
c) uczenie się nowych rzeczy?

Poza tym poprosiliśmy rodziców o krótkie streszczenie dotychczasowych doświadczeń dziecka w piłce i sporcie ogólnie. Ta wiedza pozwoliła nam na w miarę indywidualne podejście do każdego małego adepta piłki nożnej.

2. Ucz tego, czego dzieci są w stanie nauczyć się w danym momencie ich rozwoju.

Większość trenerów uczy tego co chce, zamiast tego co młody zawodnik może przyswoić. Pytanie czy dziecko jest na to gotowe pod względem kognitywno-emocjonalnym? Raczej regułą jest, że dorośli ignorują proces uczenia się i to na jakim etapie tego procesu jest młody zawodnik. Ignorancja prowadzi głownie do natężenia cech negatywnych, zarówno u dzieci jak i trenerów. Ci pierwsi nie rozumieją i nie są w stanie nauczyć się tego co narzuca im trener, zaś Ci drudzy zrzucają winę na dziecko i często pytają: „Czego Ty nie rozumiesz”?

Koło się zamyka i czas treningu zostaje zmarnowany. Dlatego staraj się uczyć nie tego co chcesz, ale tego, jaką wiedzę dziecko jest w stanie zrozumieć i się nauczyć.

3. Co, jak i dlaczego? Czego chcę nauczyć – zamiast tematu zajęć.

Planuj trening w celu uczenia się a nie realizacji tematu. Większość skupia się na realizacji tematu i głównie tego, czego dzieci nie potrafiły dobrze wykonać podczas meczu. Tutaj znowu wrócę do punktu drugiego: nie potrafiły, ponieważ być może nie są na to gotowe? A więc ucz tego, czego dzieci są w stanie się nauczyć i na co pozwala im ich doświadczenie, rozwój osobowy i emocjonalny. Poniżej przykład planowania treningu w celu uczenia się.

Problem do rozwiązania: kiedy podawać, a kiedy dryblować?

Czego chcę nauczyć?

Cel indywidualny w ataku: rozumienie sytuacji boiskowej 2v1.

Cel indywidualny w obronie: jak bronić w sytuacji 1v2?

Jak chcę tego nauczyć?

Uczenie się w grze 2v1

Dlaczego chcę tego nauczyć?

Żeby dzieci lepiej zrozumiały: kiedy podawać, a kiedy dryblować?

4. Stosuj gry, które odzwierciedlają rozwój dzieci i to w jaki sposób się one uczą.

Kto nie lubi grać? Dzieci to uwielbiają i należy to wykorzystać. Należy inteligentnie i umiejętnie manipulować przygotowanymi grami w taki sposób, aby cel uczenia się był realizowany.

Dlatego:

a) Mniej znaczy więcej – prostota zajęć prowadzi do lepszego zrozumienia i w efekcie do realizacji celu uczenia się.

b) Realizm gry – gra musi odzwierciedlać realne sytuacje boiskowe.

c) Informacje zwrotne – przygotuj grę w taki sposób, aby to gra dawała istotne informacje zwrotne dotyczące celu uczenia się. W ten sposób zmniejszysz liczbę własnych interwencji. Jeżeli mówisz dużo i interweniujesz często, musisz się zastanowić, czy aby na pewno gra jest właściwa dla danego celu uczenia się i dzieci, z którymi pracujesz.

5. Jak często przygotowujesz pytania, które możesz zadać podczas zajęć oraz wyzwania indywidualne i grupowe dla twoich młodych zawodników?

Pytania i wyzwania pozwalają na zindywidualizowane podejście do dzieci podczas treningu. Inną zaletą jest to, że nie dają gotowych rozwiązań, ale zmuszają do myślenia i podejmowania decyzji. Dla przykładu:

Wyzwania podczas sytuacji 2v1: kiedy podawać, a kiedy dryblować?

a) Jeżeli obrońca przechwyci piłkę i strzeli gola w sytuacji 1v2, ten gol będzie liczył się podwójnie.

b) Jeżeli twoje podanie lub drybling będą wykonywane tylko do przodu i zdobędziecie gola, dostaniecie dodatkowy punkt (3 punkty = ekstra gol)

Pytania dotyczące sytuacji 2v1:
a) Kiedy podać, a kiedy dryblować?
b) Kiedy dryblować do przodu, a kiedy podawać do przodu?

6. Częsta zmiana gier i ćwiczeń spowalnia proces uczenia się

W dobie internetu nietrudno o znalezienie gotowych gier, ćwiczeń czy całych konspektów. Trzeba jednak zadać pytanie, czy częsta zmiana gier jest wartością dodatnią w procesie uczenia się? Czy naprawdę czyni to trening dzieci efektywnym? Stosowanie nowej gry na każdym treningu prowadzi do tego, że dzieci potrzebują czasu na poznanie, zrozumienie i nauczenie się zasad nowej gry a nie tego co z niej wynika. Dlatego warto myśleć długofalowo i zamiast wprowadzać nowe gry, lepiej jest wdrażać stopnie trudności (łatwiej lub trudniej) dla gry, którą dzieci dobrze znają. Korzyści?

Dzieci będą realizowały cel uczenia się a nie poświęcały cenny czas na uczenie się nowej gry.

Poniżej przedstawiam stopnie trudności.

Problem do rozwiązania: kiedy podawać, a kiedy dryblować?

Tydzień 1: Gra 2v1 – 2 różne boiska o mniejszej i większej przestrzeni.

Czego chcę nauczyć?

Cel indywidualny w ataku: rozumienie sytuacji boiskowej 2v1.

Cel indywidualny w obronie: jak bronić w sytuacji 1v2?

Tydzień 2: Gra 2v1 oraz 3v2 – stosuję tylko wtedy kiedy dzieci są gotowe i rozumieją 2v1.

Czego chcę nauczyć?

Cel indywidualny w ataku: rozumienie sytuacji boiskowej 2v1 oraz 3v2.

Cel indywidualny w obronie: jak bronić w sytuacji 1v2 oraz 2v3

Tydzień 3:

Gra 2v1 oraz 3v2 i 3v3 – jeżeli dzieci są gotowe i pokazały, że rozumieją 2v1 i 3v2.

Czego chcę nauczyć?

Cel indywidualny w ataku: rozumienie sytuacji boiskowej 2v1, 2v3, 3v3.

Cel indywidualny w obronie: jak bronić w sytuacji 1v2, 2v3, 3v3.

Zadanie trenera:

a) Obserwacja zajęć i monitorowanie jak dzieci radzą sobie z celem uczenia się i rozwiązaniem problemu: kiedy podawać, a kiedy dryblować?

b) Manipulacja przestrzenią do gry (łatwiej lub trudniej) oraz ilością zawodników biorących udział w grze (łatwiej – mniej zawodników, trudniej – więcej zawodników).

Korzyści dla trenera i dzieci:

a) Nie tracisz czasu na organizację nowej gry, wyjaśnianie jej itd.

b) Dzieci od początku uczą się rozwiązania problemu oraz realizują cel uczenia się.

c) Dzieci rozwiązują problem w grze i powtarzając konsekwentnie sytuację boiskową, mózg zapamiętuje informacje w jaki sposób rozwiązać problem.

d) Zwiększasz lub zmniejszasz stopień trudności w zależności od tego na jakim etapie rozumienia i uczenia się są mali adepci futbolu.

Mam nadzieje, że ten artykuł będzie pomocny i proste rady pomogą wam drogie trenerki i drodzy trenerzy planować zajęcia dla dzieci w sposób bardziej efektywny. Oczywiście to są moje wnioski wyciągnięte z własnych błędów. Dziękuje, pozdrawiam i życzę sukcesów w tej niełatwej, ale bardzo przyjemnej pracy.

Paweł

O autorze:

Paweł Guziejko jest trenerem dzieci i młodzieży. Napisał kilka książek na ten temat, które można kupić na Amazonie. Biegle rozmawia w dwóch językach: angielskim i hiszpańskim.

Paweł pracował przez 7 lat w USA jako trener dzieci w różnych klubach i olimpijskim programie rozwoju dzieci utalentowanych. Następnie przez 8 lat był zatrudniony przez angielskie Football Association jako FA Skills Coach 5-11 oraz FA Tutor. W obu rolach zajmował się edukacją trenerów oraz nauczycieli wychowania fizycznego.

Dwa lata pracował także w Ipswich Town FC. Natomiast obecnie jest trenerem grupy U12 w akademii Norwich City FC, która ma pierwszą kategorię, czyli najwyższą możliwą w Anglii.

Paweł jest również założycielem oraz pomysłodawcą PavFunball Academy, gdzie pracuje według własnego systemu, wprowadzając wiele nowatorskich rozwiązań w zakresie szkolenia dzieci, ale także trenerów. Już wiele klubów skorzystało z jego wiedzy podczas sesji mentorskich.

Jeżeli jesteście zainteresowani szkoleniami dla siebie, swoich trenerów lub macie pytania do Pawła – wszystkie informacje są zawarte na stronie: www.pavfunballacademy.co.uk

Zostaw komentarz

Subscribe
Powiadom o
guest

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments

Kolejne wpisy

Obserwuj nas

1,997FaniLubię
5,645ObserwującyObserwuj
899SubskrybującySubskrybuj

Podcast

Najnowsze wpisy

Ta strona używa cookie i innych technologii. Korzystając z niej wyrażasz zgodę na ich używanie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Klikając akceptuj zgadzasz się również postanowieniami polityki prywatności. Polityka prywatności

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close