Dzisiejsza piłka nożna dzieci i młodzieży odmienia słowo „talent” przez wszystkie przypadki. Przykładów nie trzeba szukać daleko. Wystarczy pójść na jakikolwiek mecz, gdzie jakieś dziecko w wieku siedmiu lat będzie dobrze dryblowało i już wszyscy pieją z zachwytu, że to jest talent!
Później koło toczy się bardzo szybko. Za chwilę telefon do rodziców z profesjonalnego klubu, szybka rozmowa i już mały Jasiu zaczyna karierę! Można się pochwalić zdjęciami na mediach społecznościowych, sypią się gratulacje, że oto siedmiolatek został przyjęty do akademii profesjonalnego klubu!
Słowo talent będzie jeszcze powtarzane długo i często aż do momentu, kiedy ten sam, już nie Jasio tylko Jan, zostanie z tej samej akademii wypisany!
Czyli co? Miał ten talent (słowo klucz) czy jednak nie? Takich przypadków jest tysiące. Nie dlatego, że dzieci nie mają talentu, ale z tego powodu, że jest on często mylony z potencjałem, który dziecko posiada! W jaki sposób więc dostrzec potencjał u dzieci i rozwijać go w mądry sposób?
1. Jeżeli ktoś Ci mówi, że ten lub tamten jedenastolatek będzie grał piłkę na wysokim poziomie, to przepraszam za słowo (nikogo nie chce urazić), ale po prostu zwyczajnie kłamie!
Talent to jest długofalowy proces, wykorzystujący potencjał i możliwości danego dziecka w najlepszy, możliwy sposób. Nie można więc mówić o elitarnym ośmiolatku czy profesjonalnie utalentowanym jedenastolatku. Można natomiast zauważyć i rozwijać potencjał u dzieci, który będzie mógł świadczyć o sukcesie w bardzo długiej perspektywie. Jak to zrobić?
Tutaj ważną rolę odgrywają zdolności trenerów pracujących z dziećmi i młodzieżą oraz ich wiedza na temat ludzi! Wiedza piłkarska, owszem jest niezbędna, ale zupełnie nie najważniejsza! Oto, dlaczego:
a) Stwórz środowisko, gdzie błędy są mile widziane!
Najlepsi piłkarze na świecie cały czas popełniają błędy. Nie chodzi jednak o błędy, a o naukę z nich płynącą. Czy dziecko pokazuje ci dobre nawyki uczenia się? Czy szybko uczy się na błędach i okazuje się mądrym uczniem? Czy okazuje zrozumienie, że pomyłka lub porażka jest znakomitym narzędziem do nauki i do własnego rozwoju? Czy rozumie różnice wynikającą z błędów pozytywnych i negatywnych? Jeżeli odpowiedz na te pytania jest pozytywna to takie dzieci mają potencjał uczenia się i rozwoju na wysokim poziomie w długofalowym procesie nauczania.
b) Stosuj indywidualne wyzwania testujące osobowość dzieci!
Dzieci z potencjałem kochają wyzwania! Oczami dziecka będą widziały w tym frajdę, możliwość doskonalenia swoich umiejętności i możliwości. Nigdy nie będą na to patrzeć jako groźba dla ich własnej strefy komfortu. Przeciwnie! Bycie poza nią sprawia im przyjemność i drogę do rozwoju osobistego i piłkarskiego.
c) Dzieci z dużym potencjałem nie cierpią status quo!
Takie dzieci zadają mądre pytania, często rzucające wyzwania dla nas jako trenerów. Dlaczego robimy ćwiczenie w taki a nie inny sposób? Nie pytają po to, żeby się pokazać, tylko aby szukać innych, często innowacyjnych dróg do rozwoju swoich umiejętności. Trener musi stworzyć warunki treningowe adekwatne do potencjału drzemiącego u takich dzieci.
d) Nigdy się nie poddają!
Dziecko o dużym potencjale będzie zdeterminowane, żeby osiągnąć sukces. Jego uwaga będzie skupiona na nowych zadaniach, które niesie trening i mecz. Ich motywacją będzie to jak dużo wysiłku musza włożyć, żeby dane zadanie zostało zakończone sukcesem, a nie tylko sam końcowy sukces.
e) Obserwacja dzieci – klucz do sukcesu!
Dzieci, które posiadają potencjał, nie będą miały problemu, aby grać w słabszym zespole. Dla nich to będzie kolejne wyzwanie, z którym chcą się zmierzyć i na które patrzą tylko pozytywnie. Jeżeli ich zespół będzie przegrywał, ich reakcja będzie pozytywna. Będą starały się zrobić wszystko, aby zmienić oblicze meczu i pozytywnie motywować swoich kolegów.
f) Meczowy instynkt i brak egoizmu!
Dzieci w wieku 5-12 lat charakteryzują się dużą dozą egoizmu. W przypadku dzieci, które charakteryzuje wysoki potencjał, egoizm boiskowy jest marginalny. Są na tyle inteligentne, że już w tak młodym wieku rozumieją, że piłka to także gra zespołowa. Takie dzieci pokazują duże zainteresowanie w jaki sposób rozwiązać prosty problem taktyczny i czerpią z tego satysfakcję. Często rozmawiają z rówieśnikami na ten temat i potrafią się wykazać praktycznym instynktem meczowym.
g) Kreatywność – rozwiążę ten sam problem w inny sposób!
Takie dzieci rozwiązują problemy boiskowe same, bez ewidentnej pomocy czy wsparcia trenera. Są na tyle inteligentne, że prawie zawsze znajdą innowacyjny, kreatywny sposób na rozwiązanie tej same sytuacji boiskowej w rożny sposób!
h) Duża odporność na przeciwności i porażki!
Dla takich dzieci obojętne jest czy przeciwności losu są większe czy mniejsze. Nigdy się nie poddają, walczą, bo zdaja sobie sprawę, że to jest kolejny test dla ich możliwości, aby osiągnąć sukces w dalszej perspektywie.
i) Lepiej kontrolują emocje!
Takie dzieci, dla przykładu po dużej porażce, zamiast być w złym nastroju, potrafią być krytyczne, ale tylko wobec siebie. W stosunku do swoich kolegów będą rozmawiać pozytywnie o przegranym meczu i o tym co było dobre a nie co złe.
Podsumowując, warto zwracać uwagę na detale i szczegóły, dzięki którym być może mamy dzieci w swojej grupie, których potencjał jest duży. My jako trenerzy musimy im w tym tylko pomóc.
I na koniec taki cytat, który jest adekwatny do tego o czym napisałem:
„Trenerzy popełniają tylko dwa błędy. Jedni zmuszają piłkarzy zdolnych latać do chodzenia. Inni udają, że zawodnicy potrafiący wyłącznie chodzić są zdolni do latania” – Marcelo Bielsa
O autorze:
Paweł Guziejko jest trenerem dzieci i młodzieży. Napisał cztery książki na ten temat. Biegle rozmawia w dwóch językach: angielskim i hiszpańskim.
Paweł pracował przez 7 lat w USA jako trener dzieci w różnych klubach i olimpijskim programie rozwoju dzieci utalentowanych. Następnie przez 8 lat był zatrudniony przez Angielski Związek Piłki Nożnej jako FA Skills Coach 5-11 oraz FA Tutor. W obu rolach zajmował się edukacją trenerów oraz nauczycieli wychowania fizycznego.
Dwa lata pracował także w Ipswich Town FC. Natomiast obecnie jest trenerem grupy U12 w akademii Norwich City FC, która ma pierwszą kategorię, czyli najwyższą możliwą w Anglii.
Paweł jest również założycielem oraz pomysłodawcą PavFunball Academy, gdzie pracuje według własnego systemu, wprowadzając wiele nowatorskich rozwiązań w zakresie szkolenia dzieci, ale także trenerów. Już wiele klubów skorzystało z jego wiedzy podczas sesji mentorskich.
Jeżeli jesteście zainteresowani szkoleniami dla siebie, swoich trenerów lub macie pytania wszystkie informacje są zawarte na stronie: www.pavfunballacademy.co.uk